Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19.08.05 - VI ACa 330/05
Zgodnie z art.
25 § 1 pkt. 1 lit. c) ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i
prawach pokrewnych wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie,
radiu i telewizji już rozpowszechnione aktualne wypowiedzi i fotografie
reporterskie.
W wyroku z dnia
19 sierpnia 2005 roku o sygn. VI ACa 330/05 Sąd Apelacyjny w Warszawie wypowiedział
się zarówno, co rozumienia pojęcia zdjęcia reporterskiego, jak też możliwości
zasądzenia zadośćuczynienia na rzecz osoby, której fotografia została
bezprawnie użyta:
Zdjęcie reporterskie, w rozumieniu art. 25 § 1 prawa
autorskiego musi dotyczyć aktualnych zdarzeń. Kadr ma je dokumentować, bowiem
prawo przedruku dotyczy tylko takich ram czasowych, w jakich zachowuje
aktualność z punktu widzenia szybkości obiegu informacji.
Opublikowanie fotografii bez zgody jej autora jest
czynem bezprawnym uzasadniającym zasądzenie zadośćuczynienia za doznaną
krzywdę. Krzywdą jest utrata zaufania osoby prowadzącej określoną działalność
gospodarczą, narażenie dobrego imienia tej osoby i firmy na jego utratę,
dyskomfort psychiczny związany z koniecznością tłumaczenie się oraz możliwość
utraty stałego kontrahenta.
Przesłanka twórczości przy ochronie prawnoautorskiej
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29.10.1997 - I ACa 477/97
1. O twórczym charakterze pracy autora można orzekać przede wszystkim na podstawie oceny właściwości, które przysługują jego utworowi w porównaniu z innymi produktami intelektualnymi; natomiast odwrócona inferencja, tj. orzekanie o twórczym charakterze produktu intelektualnego na podstawie swoistych cech jego powstawania opiera się na kryteriach intersubiektywnie niesprawdzalnych i wskutek tego nieprzydatnych w ocenach prawnych.
2. Cechy procesu powstawania wytworu intelektualnego nie są wystarczające do wyróżnienia go spośród innych rezultatów pracy intelektualnej, nie wskazują bowiem na jego swoistość (zindywidualizowaną postać) w stosunku do znanych, uprzednio wytworzonych produktów intelektualnych. Na gruncie zaś ocen, które uzasadniają udzielenie ochrony prawa autorskiego nie wszystkie samodzielnie wytworzone produkty intelektualne korzystają z takiej ochrony, lecz tylko takie spośród nich, które wykazują dostatecznie doniosłe różnice w porównaniu z uprzednio wytworzonymi produktami intelektualnymi.
3. Przesłanka indywidualności utworu jest spełniona wtedy, gdy elementy jego formy i/lub treści nie są w pełni wyznaczone przez uprzednio dane elementy należące do domeny publicznej. Innymi słowy oznacza to, iż przy kształtowaniu formy i/lub treści utworu jego twórca wykorzystał obszar swobody w wyborze i uporządkowaniu składników utworu.
4. Uzależnienie ochrony od występowania w utworze cechy indywidualności nie oznacza, aby cecha ta miała przejawiać się w jakimś określonym stopniu jej natężenia. Także w razie minimalnego stopnia indywidualności dopuszczalne jest kwalifikowanie ujawniającego tę cechę utworu jako przedmiotu prawa autorskiego.
5. W razie naruszenia prawa twórcy do zatajenia autorstwa jego utworu (art. 16 pkt 2 Prawa autorskiego) ochrona twórcy nie może polegać na zaprzeczeniu przez sprawcę naruszenia autorstwa osoby, która jest twórcą utworu, a której nazwiskiem - wbrew jej woli - utwór oznaczono.
6. W odniesieniu do osobistego prawa twórcy do "oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępnienia go anonimowo" (art. 16 pkt 2 Prawa autorskiego) należy domniemywać jego pozytywne wykonanie, tj. decyzję twórcy o rozpowszechnianiu utworu ze wskazaniem jego nazwiska lub pseudonimu; natomiast negatywne wykonanie tego prawa, tj. decyzja twórcy o zatajeniu jego autorstwa musi wynikać z wyraźnego oświadczenia woli twórcy.
7. Nie każda zmiana dowolnego elementu treści lub formy utworu narusza prawo do jego integralności (art. 16 pkt 3 Prawa autorskiego), lecz tylko taka jego zmiana, która "zrywa" lub "osłabia" więź twórcy z utworem, usuwa lub narusza więź między utworem a cechami indywidualizującymi jego twórcę. Tak oznaczonych cech naruszenia prawa do integralności utworu nie spełniają drobne zmiany elementów jego treści lub formy, które nie uchylają atrybucji utworu.
